Geochemia i Analityka Środowiska
Tematyka badawcza
- Wyznaczanie rozkładu przestrzennego i czasowego pierwiastków śladowych (w tym pierwiastków ziem rzadkich) w wodach, osadach, glebach i biowskaźnikach roślinnych;
- Badanie interakcji geochemicznych oraz ustalanie tła geochemicznego dla potencjalnie toksycznych pierwiastków w różnych elementach środowiska przyrodniczego, w tym dla obszarów historycznej i współczesnej eksploatacji górniczej.
- Badanie kwaśnych wód kopalnianych i ich wpływu na środowisko przyrodnicze.
- Badanie mikrokulek szklanych w pyłach drogowych, osadach rzecznych i glebach jako potencjalnego wskaźnika zanieczyszczeń transportu drogowego.
- Badanie mikroplastiku we współpracy z Laboratorium Chromatografii i Spektroskopii.
Skład zespołu:
Prof. dr hab. Zdzisław Migaszewski
Nr ORCID: 0000-0001-5549-6224
Scopus Author ID: 7003318246
Pełnione funkcje w Instytucie Chemii UJK w Kielcach: vice-dyrektor ds. nauki (2002-2012), dyrektor (2012-2016)
Kierowanie projektami badawczymi w ramach pracy w uczelni:
- Grant NCN nr 2019/35/B/ST10/00821: „Mikrokulki szklane – nowy wskaźnik losu pyłu drogowego w środowisku przyrodniczym” (2020–2024).
- Grant NCN nr 2015/17/B/ST10/02119: „Geneza mineralizacji pirytowej i towarzyszącej na obszarze Wiśniówki i jej wpływ na środowisko przyrodnicze (Góry Świętokrzyskie)” (2016–2019).
- Projekt badawczy z U.S. Geological Survey, Denver: „Distribution patterns of polynuclear aromatic hydrocarbons (PAHs) and trace elements in mosses, Hylocomium splendens and Pleurozium schreberi, collected from different forest communities in Alaska and Eastern Europe” (projekty badawcze uczelni, study#: DENA-00750, study#: WRST-00025); 2007-2011 (publikacje w Atmospheric Environment, Environmental Chemistry Letters, Ecotoxicology and Environmental Safety).
- Grant MNiSW nr 2 P04G 041 30: „Wpływ wietrzenia pirytu na środowisko przyrodnicze na przykładzie rejonu eksploatacji górniczej ‘Wiśniówka Mała – Podwiśniówka’ w Górach Świętokrzyskich” (2006–2008).
- Grant promotorski MNiSW nr 3 P04D 059 22: „Charakterystyka geochemiczna skał, gleb i biowskaźników roślinnych w wybranych ekosystemach Gór Świętokrzyskich” (2002–2003).
- Grant MNiSW nr 6 P04D 054 20: „Geneza krzemieni górnojurajskich z Gór Świętokrzyskich” (2001–2003). Współpraca z prof. Z. Sharp’em I dr T. Durakiewiczem z State University of New Mexico (USA).
- Grant MNiSW nr 6 P04D 021 21 (wraz z dr T. Durakiewiczem z Los Alamos National Laboratory, USA): „Katalityczny model krystalizacji krzemieni” (2001–2003).
Największe osiągnięcia naukowo-badawcze w okresie pracy w uczelni:
- Badania czynników wpływających na mobilność, transport i depozycję pierwiastków oraz interakcji geochemicznych między różnymi elementami abiotycznymi i biotycznymi środowiska przyrodniczego z wykorzystaniem metod geochemicznych, izotopowych i mineralogicznych (publikacje z bazy JCR).
- Badania kwaśnych wód kopalnianych i ich wpływu na środowisko przyrodnicze (publikacje z bazy JCR).
- Badania genezy krzemieni pasiastych w Górach Świętokrzyskich oraz pirytu i minerałów pierwiastków ziem rzadkich na obszarze Wiśniówki (publikacje z bazy JCR).
- Bio- i geomonitoring środowiska przyrodniczego (publikacje z bazy JCR).
Najważniejsze publikacje w okresie pracy w uczelni (do 5):
- Migaszewski Z.M., Gałuszka A., Dołęgowska S., Michalik A. 2022. Abundance and fate of glass microspheres in river sediments and roadside soils: Lessons from the Świętokrzyskie region case study (south-central Poland). Science of the Total Environment 821, 153410. DOI: 10.1016/j.scitotenv.2022.153410
- Migaszewski Z.M., Gałuszka A. 2019. The origin of pyrite mineralization: Implications for Late Cambrian geology of the Holy Cross Mountains (south-central Poland). Sedimentary Geology 390, 45-61. DOI: 10.1016/j.sedgeo.2019.07.004
- Migaszewski Z.M., Gałuszka A. 2015. The characteristics, occurrence and geochemical behavior of rare earth elements in the environment: a review. Critical Reviews in Environmental Science and Technology 45, 429-471. DOI: 10.1080/10643389.2013.866622
- Migaszewski Z.M., Gałuszka A., Crock J.G., Lamothe P.J., Dołęgowska S. 2009. Interspecies and interregional comparisons of the chemistry of PAHs and trace elements in mosses Hylocomium splendens (Hedw.) B.S.G. and Pleurozium schreberi (Brid.) Mitt. from Poland and Alaska. Atmospheric Environment 43, 146-1473. DOI: 10.1016/j.atmosenv.2008.11.035
- Migaszewski Z.M., Gałuszka A., Durakiewicz T., Starnawska E. 2006. Middle Oxfordian – Lower Kimmeridgian chert nodules in the Holy Cross Mountains, south-central Poland. Sedimentary Geology 187, 11-28. DOI: 10.1016/j.sedgeo.2005.12.003
Podręczniki:
- Migaszewski Z.M., Gałuszka A. 2016. Geochemia środowiska. Wydawnictwo Naukowe PWN SA. Warszawa.
- Migaszewski Z.M., Gałuszka A. 2010. Słownik angielsko-polski i polsko-angielski. Geologia. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa.
- Migaszewski Z.M., Gałuszka A. 2007. Podstawy geochemii środowiska. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne. Warszawa.
Prof. dr hab. Agnieszka Gałuszka
Nr ORCID: 0000-0002-2497-2627
Scopus Author ID: 35567938800
Najbardziej istotne osiągnięcia naukowe:
- Opracowanie nowej metodyki wyznaczania tła geochemicznego (Gałuszka, 2007; Gałuszka i in., 2015; 2016).
- Rekomendacja geochemicznych wskaźników antropocenu w celu wyznaczenia stratotypu dolnej granicy antropocenu (Gałuszka i in., 2014; 2017; 2020).
- Wkład do wiedzy o biogeochemii pierwiastków śladowych na obszarach górniczych i pogórniczych (Gałuszka i in., 2018; 2020).
- Opracowanie metodyki analiz próbek środowiskowych według założeń zielonej chemii analitycznej (Gałuszka i in., 2012; 2013).
Pięć najważniejszych oryginalnych prac twórczych:
- Waters C.N., Zalasiewicz J., Summerhayes C., Barnosky A.D., Poirier C., Gałuszka A., Hajdas I., Cearreta A., Edgeworth M., Ellis E.C., Ellis M.A., Jeandel C., Leinfelder R., McNeill J.R., Richter deB.D., Steffen W., Syvitski J., Vidas D., Wagreich M., Williams M., An Z., Grinevald J., Odada E., Oreskes N. 2016. The Anthropocene is functionally and stratigraphically distinct from the Holocene. Science, 351(6269), aad2622. DOI: 10.1126/science.aad2622
- Gałuszka A., Migaszewski Z.M., Namieśnik J. 2013. Twelve principles of green analytical chemistry and the SIGNIFICANCE mnemonic of green analytical practices. TrAC Trends in Analytical Chemistry. 50: 78–84. DOI: 10.1016/j.trac.2013.04.010
- Gałuszka A., Migaszewski Z.M., Konieczka P., Namieśnik J. 2012. Analytical Eco-Scale for assessing the greenness of analytical procedures. TrAC Trends in Analytical Chemistry, 37, 61-72. DOI: 10.1016/j.trac.2012.03.013
- Gałuszka A., Migaszewski Z.M., Dołęgowska S., Michalik A. 2018. Geochemical anomalies of trace elements in unremediated soils of Mt. Karczówka, a historic lead mining area in the city of Kielce, Poland. Science of the Total Environment, 639, 397-405. DOI: 10.1016/j.scitotenv.2018.05.174
- Gałuszka A., Migaszewski Z.M., Namieśnik J. 2017. The role of analytical chemistry in the study of the Anthropocene. TrAC Trends in Analytical Chemistry, 97, 146-152. DOI: 10.1016/j.trac.2017.08.017
Najważniejsze członkostwa i funkcje:
- Członek Korespondent Polskiej Akademii Nauk (od 2022 r.).
- Prorektor do spraw nauki UJK w kadencji 2020-2024.
- Członek Rady Kuratorów Wydziału III Nauk Ścisłych i Nauk o Ziemi PAN
- Członek Rady Naukowej Instytutu Nauk Geologicznych PAN w kadencji 2023-2026.
- Funkcja Kierownika Sekcji Nauk Ścisłych i Przyrodniczych Szkoły Doktorskiej UJK (2019–2020)
- Członkostwo w Grupie Roboczej ds. Antropocenu działającej w Podkomisji Stratygrafii Czwartorzędu, Międzynarodowej Komisji Stratygraficznej należącej do Międzynarodowej Unii Nauk Geologicznych (od 2013 r.).
- Członkostwo w Komitecie Nauk Mineralogicznych Polskiej Akademii Nauk (lata 2016-2020).
- Członkostwo w Komitecie Narodowym ds. współpracy z Komitetem Naukowym Problemów Środowiska ICSU (ICSU SCOPE) i Międzynarodowym Programem „Człowiek i Biosfera” (UNESCO/MAB) przy Prezydium PAN (lata 2009–2012).
Dr hab. Sabina Dołęgowska prof. UJK
Nr ORCID: 0000-0001-7797-1292
Scopus Author ID: 23967889400
Pełnione funkcje w Instytucie Chemii UJK w Kielcach:
- Zastępca dyrektora ds. nauki w Instytucie Chemii UJK (2020-2024).
- Ekspert Komisji Ewaluacji Nauki do oceny osiągnięć w ramach ewaluacji działalności naukowej za lata 2017-2021 (2022 r.)
Osiągnięcia naukowo-badawcze
- Opracowanie nowej metodyki wyznaczania niepewności związanej z etapem pobierania próbek środowiskowych.
- Badania z zakresu biomonitoringu środowiska z wykorzystaniem mchów.
- Udział w badaniach kwaśnych wód kopalnianych i ich wpływu na środowisko przyrodnicze.
Pięć najważniejszych oryginalnych prac twórczych:
- Dołęgowska S., Gałuszka A., Migaszewski Z.M., Krzciuk K. 2022. Bioavailability of selected trace and rare earth elements to Juncus effusus L.: the potential role of de-icing chlorides in the roadside environment. Plant and Soil 472, 641-658. DOI: 10.1007/s11104-021-05278-0
- Dołęgowska S., Migaszewski Z.M. Biomonitoring with mosses: Uncertainties related to sampling period, intrasite variability, and cleaning treatments. Ecological Indicators 101, 296-302. DOI: 10.1016/j.ecolind.2019.01.033
- Dołęgowska S., Migaszewski Z. M. A first insight into the estimation of uncertainty associated with storage and physical preparation of forest moss samples for trace element analysis. Chemosphere, 241, 125040. DOI: 10.1016/j.chemosphere.2019.125040
- Dołęgowska S., Migaszewski Z.M. Anomalous concentrations of rare earth elements in the moss-soil system from south-central Poland. Environmental Pollution 178, 33-40. DOI: 10.1016/j.envpol.2013.02.024
- Dołęgowska S., Migaszewski Z.M. PAH concentrations in the moss species Hylocomium splendens (Hedw.) BSG and Pleurozium schreberi (Brid.) Mitt. from the Kielce area (south-central Poland). Ecotoxicology and Environmental Safety 74, 1636-1644. DOI: 10.1016/j.ecoenv.2011.05.011
Dr Karina Krzciuk
Nr ORCID: 0000-0002-9821-7667
Scopus Author ID: 56507535100
Pełnione funkcje w Instytucie Chemii UJK w Kielcach:
Opiekun Naukowy Studenckiego Koła Naukowego SKN Kalcyt (2018-19; 2021-obecnie)
Osiągnięcia naukowo-badawcze, najważniejsze projekty
- Badania roślin i ich zdolności do pobierania i akumulowania pierwiastków śladowych, a zwłaszcza pierwiastków ziem rzadkich
- Badania nad metodami pobierania, przygotowania i analizy próbek środowiskowych, zwłaszcza próbek roślin
- Projekt: 2017-2018 – Wstępne badania anomalii geochemicznej europu na tle profilu pierwiastków ziem rzadkich w próbkach roślin z gatunku Juncus effusus L. Finansowane w ramach konkursu MINIATURA 1 Narodowego Centrum Nauki. Nr projektu: 2017/01/X/ST10/00875
Pięć najważniejszych oryginalnych prac twórczych:
- Bioavailability of selected trace and rare earth elements to Juncus effusus L.: the potential role of de-icing chlorides in the roadside environment. Dołęgowska, S., Gałuszka, A., Migaszewski, Z.M., Krzciuk, K. Plant and Soil, 2022, 472(1-2), pp. 641–658. DOI: 10.1007/s11104-021-05278-0
- Presence and possible origin of positive Eu anomaly in shoot samples of Juncus effusus L. Krzciuk, K., Gałuszka, A. Journal of Trace Elements in Medicine and Biology, 2020, 58, 126432. DOI: 10.1016/j.jtemb.2019.126432
- Seasonal changes in concentrations of trace elements and rare earth elements in shoot samples of Juncus effusus L. collected from natural habitats in the Holy Cross Mountains, south-central Poland. Krzciuk, K., Gałuszka, A. Chemosphere, 2019, 219, pp. 954–960. DOI: 10.1016/j.chemosphere.2018.12.062
- Intelligent Analysis of Samples by Semiquantitative Inductively Coupled Plasma-Mass Spectrometry (ICP-MS) Technique: A Review. Krzciuk, K. Critical Reviews in Analytical Chemistry, 2016, 46(4), pp. 284–290. DOI: 10.1080/10408347.2015.1053106
- A new two-step screening method for prospecting of trace element accumulating plants. Gałuszka, A., Krzciuk, K., Migaszewski, Z.M. International Journal of Environmental Science and Technology, 2015, 12(10), pp. 3071–3078. DOI: 10.1007/s13762-014-0719-4
Dr Artur Michalik
Nr ORCID: 0000-0001-5297-9028
Scopus Author ID: 24376624600
Pełnione funkcje w Instytucie Chemii UJK w Kielcach:
- Zastępca dyrektora ds. kształcenia w Instytucie Chemii UJK (2020-2024).
Osiągnięcia naukowo-badawcze
- Analiza i monitoring stanu i chemizmu ód podziemnych na terenie Świętokrzyskiego Parku Narodowego (Michalik A., Prażak J. Wody podziemne w: Świętokrzyski Park Narodowy – Przyroda i Człowiek).
- Badania z zakresu monitoringu środowiska z wykorzystaniem geoindykatorów.
Pięć najważniejszych oryginalnych prac twórczych:
- Michalik A.; Migaszewski Z. M. 2012.Stable sulfur and oxygen isotope ratios of the Swietokrzyski National Park spring waters generated by natural and anthropogenic factors (south-central Poland). Applied Geochemistry 27 (6):1123-1132. DOI: 10.1016/j.apgeochem.2012.02.025
- Migaszewski Z.M., Gałuszka A., Dołęgowska S., Michalik A. 2022. Abundance and fate of glass microspheres in river sediments and roadside soils: Lessons from the Świętokrzyskie region case study (south-central Poland). Science of the Total Environment 821, 153410. DOI: 10.1016/j.scitotenv.2022.153410
- Migaszewski Z.M., Gałuszka A., Dołęgowska S., Michalik A. 2021. Glass microspheres in road dust of the city of Kielce (south-central Poland) as markers of traffic-related pollution. Journal Of Hazardous Materials 413, 125355. DOI: 10.1016/j.jhazmat.2021.125355
- Galuszka A., Migaszewski Z. M., Pelc A., Trembaczowski A., Dołęgowską S., Michalik A. 2020. Trace elements and stable sulfur isotopes in plants of acid mine drainage area: Implications for revegetation of degraded land. Journal Of Environmental Sciences 94: 128-136. DOI: 10.1016/j.jes.2020.0.041
- Dołęgowska S., Michalik A. 2019. The use of a geostatistical model supported by multivariate analysis to assess the spatial distribution of mercury in soils from historical mining areas: Karczowka Mt., Miedzianka Mt., and Rudki (south-central Poland). Environmental Monitoring And Assessment 191(5), 302. DOI: 10.1007/s10661-019-7368-5